Modeling a Responsive Curriculum for the Field of Educational Sciences (Case Study: First-Level Comprehensive Universities in Iran)

Document Type : Original Article

Authors

1 Department of Educational Sciences, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, North Tehran Branch, Tehran, Iran

2 Assistant Professor, Department of Educational Sciences, Tonekabon Branch, Islamic Azad University, Mazendaran, Iran

Abstract

هدف از این پژوهش مدلسازی برنامه درسی پاسخگو برای رشته علوم تربیتی بود. در این پژوهش از روش تحقیق ترکیبی اکتشافی متوالی استفاده شد. (طراحی مدل با روش کیفی تحلیل تم و سپس اعتبارسنجی مدل با روش کمی پیمایشی). شرکت کنندگان در بخش کیفی پژوهش، صاحب نظران برنامه ریزی درسی و برنامه ریزی آموزش عالی بودند که از بین آنها 18 نفر به عنوان نمونه هدفمند انتخاب شدند. همچنین جامعه آماری در بخش کمی شامل کلیه اعضای هیأت علمی گروه های علوم تربیتی دانشگاه های جامع سطح یک ایران به تعداد 244 نفر بوده که از بین آنها 150 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته بود. در بخش کیفی از روش کدگذاری تحلیل تم و از روش کینگ و هوراکس برای اعتبارسنجی داده ها استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده های کمی از روش آماری مدل سازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار PLS استفاده شد. یافته های بخش کیفی نشان داد که الگوی برنامه درسی پاسخگو در حوزه علوم تربیتی شامل 4 موضوع کلی «پیامدهای برنامه درسی پاسخگو»، «راهبردهای برنامه درسی پاسخگو»، «عوامل بازدارنده توسعه برنامه درسی پاسخگو» و «عوامل تسهیل کننده توسعه برنامه درسی پاسخگو» است. یافته های کمی نشان داد که مدل ارائه شده از روایی و برازش خوبی برخوردار است. بنابراین، هرگونه اقدام و سیاست‌گذاری در این زمینه نیازمند نگاه نظام‌مند و در نظر گرفتن تمامی عناصر است.

Keywords

Main Subjects



Articles in Press, Accepted Manuscript
Available Online from 09 October 2025
  • Receive Date: 17 February 2025
  • Revise Date: 24 July 2025
  • Accept Date: 08 October 2025
  • First Publish Date: 09 October 2025
  • Publish Date: 09 October 2025