مشارکت کنندگان برنامه ریزی درسی مدرسه محور، روایت یک دهه تجربه مدرسه ای ابتدائی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 علوم تربیتی/دانشگاه خوارزمی/تهران

2 علوم تربیتی/برنامه ریزی درسی/خوارزمی/ایران/تهران

3 دبیر کل شورای عالی آموزش و پرورش، ایران

4 گروه برنامه ریزی درسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه خوارزمی

چکیده

هدف این مقاله، روایت تجربۀ یک مدرسه ابتدایی از برنامه‌ریزی درسی مدرسه محور با توجه به مشارکت‌کنندگان آن است. در متون تخصصی از مدیران، معلمان، خانواده، دانش‌آموزان و تسهیلگران بیرونی به‌عنوان مشارکت‌کنندگان اصلی برنامه‌ریزی درسی سطح خرد نام برده می‌شود. در این مقاله حسب تجربه مدرسه مورد مطالعه، به روایت تجارب سه دسته اول یعنی مدیران، معلمان و خانواده پرداخته شده است. تجارب دانش‌آموزان به دلیل اهمیت محوری آن در همه این سه دسته مدنظر بوده است. مدرسه درمنطقه 2 شهر تهران واقع شده است. ملاک در تعیین این مدرسه حضور پژوهنده به مدت 10 سال در نقش راهبر برنامه درسی بوده است. روش پژوهش روایت‌پژوهی است. داده‌ها از تجارب زیسته نویسنده اول این مقاله از یک دهه فعالیت در مدرسه ابتدایی به‌عنوان معلم، معاون آموزشی و مدیر در نقش راهبر آموزشی گردآوری شده است. تحلیل داده‌ها براساس رویکرد فضای سه‌بعدی کلاندینین وکانلی انجام شده است. یافته‌ها در 5 صحنه روایت شده است. صحنه اول،"آغاز"، به مشارکت‌کنندگان دسته اول، صحنه دوم، "دغدغه‌ای از جنس معلمی"، به دغدغه‌های مرتبط با معلمیِ محقق اول مقاله می‌پردازد. "به دنبال تغییر" مراحل آغازین تغییر از برنامه درسی متمرکز به برنامه درسی مدرسه محور را روایت می‌کند. صحنه چهارم"در تمنای معلمی" به تجارب معلمان به‌عنوان مشارکت‌کنندگان در برنامه درسی می‌پردازد و در صحنۀ پایانی به تجارب مدرسه مورد مطالعه در ارتباط با خانواده‌ها پرداخته شده است. درنهایت در پاسخ به پرسش‌ها در قالب دسته‌بندی‌های مشارکت‌کنندگان در مواجهه با فرایند تغییر توجه شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Participants in school-based curriculum planning: A Narrative of a Decade of Elementary School Experience

نویسندگان [English]

  • Najme Tartifizade 1
  • Zahra Niknam 2
  • Mahmoud Amani Tehrani 3
  • Effat Abbasi 4
1 Khurazmi univercity/tehran
2 Assistant Professor at Kharazmi University, Iran
3 Secretary General of the Supreme Council of Education, Iran
4 Kharazmi University/tehran
چکیده [English]

The purpose of this article is to narrate an elementary school's experience of school-based curriculum planning according to its participants. In specialized texts, principals, teachers, family, students and external facilitators are mentioned as the main contributors to micro-level curriculum planning . In this article, according to the experience of the studied school, the first three categories are discussed. Students' experiences have been considered in all these three categories due to its central importance. The research method is narrative research. The data is collected from the lived experiences of the first author of this article from a decade of activity in elementary school as a curriculum leader. Data analysis is based on the three-dimensional space approach of Clandinin and Connelly.

The findings are narrated in 5 scenes. The first scene, "The Beginning", deals with the participants of the first category, the second scene, "A concern of the teacher", deals with the concerns related to the teaching of the first researcher of the article. "Looking for Change" narrates the initial stages of changing the formal school system to a school-based curriculum. The fourth scene "Desiring a teacher" deals with the experiences of teachers as participants in the curriculum, and the final scene deals with the experiences of the school-based curriculum in relation to families. Finally, attention has been paid to answering the questions in the form of categories of participants facing the change process.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : school based curriculum planning
  • primary school
  • narrative inquiry
  • experiences of teachers
  • participants of micro-level curriculum planning
-اصلانی، ابراهیم، (1390). مدرسه بدون رقابت. تهران: دوران.
-بودلایی، حسن، قلی زاده، نرگس (1397). روش تحقیق روایت پژوهی. تهران: اندیشه احسان.
-برنا خواجه، مظاهر؛ محمودی، ادیب و حبیبی، حمدالله (2022). بررسی فرایند مقاومت معلمان دوره ابتدایی در برابر برنامه درسی رسمی. دو فصلنامه نظریه و عمل در برنامه درسی 10(19), 373-408.
-پارسا، عبداله. (1384). بررسی نگرش و تمایلات رفتاری معلمان نسبت به پیشبرد برنامه‌های درسی جدید (عدم تمرکز - مشارکت گسترده - حمایت یکپارچه). همایش تمرکز و عدم تمرکز در فرآیند برنامه‌ریزی درسی. SID. https://sid.ir/paper/812020/fa
-دانایی‌فرد، حسن و کاظمی، حسین (1394). پژوهش کیفی و طرح پژوهش. تهران: انتشارات صفار.
-ژوزف، پاملا؛ مهرمحمدی، محمود و همکاران (1399). فرهنگ‌های برنامه درسی. تهران: انتشارات سمت.
 
- سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی (1397). مدرسه ما تقدیم می‌کند؛ راهنمای عمل برنامه ویژة مدرسه (بوم). شرکت چاپ و نشر کتاب‌های درسی ایران.
-گوهری، زهره؛ جمشیدی، لاله و امین بیدختی، علی‌اکبر (1394). شناسایی موانع مشارکت والدین در امور مدارس مقطع ابتدایی شهر سمنان. مطالعات برنامه‌ریزی آموزشی 4(7), 162-134.
-شفیعی، صابر و نورمحمدی، سید سعید (1402). تجارب معلمان با سابقه از دلایل مقاومت در برابر تغییرات برنامه درسی: مطالعه پدیدارشناسی.
- غلامرضا یادگارزاده، کورش فتحی واجارگاه، محمود مهر محمدی، و محبوبه عارفی (1۳۹۲). تحلیل نقش‌های شغلی و فعالیت‌های حرفه‌ای متخصصان برنامه درسی. فصلنامه مطالعات برنامه درسی ایران. سال هشتم. شماره 30. پاییز 1392.
 - کرمی، زهره، سراجی، فرهاد (1396). برنامه درسی روایت پژوهی و توسعه حرفه‌ای دانشجویان دانشگاه فرهنگیان: طراحی الگوی برنامه درسی. دو فصلنامه نظریه و عمل در برنامه درسی، سال پنجم، شماره 9.
کلندینین، جین (1403). پژوهش روایی در علوم تربیتی، ترجمه محمود مهرمحمدی. تهران: اطراف.
-گویا، زهرا و رفیع پور گتابی، ابوالفضل (1384). برنامه درسی مدرسه محور در ایران؛ افسانه یا واقعیت. همایش انجمن مطالعات برنامه درسی کرمان.
-فاریابی، مهدی، کمالی، نقی، و داودی، رسول. (1399). اثربخشی سند تحول در سطح مدرسه از منظر بومی در مدل مدرسه محوری. اندیشه‌های نوین تربیتی، 16(4)، 153-186. SID. https://sid.ir/paper/507170/fa
-فاضلی، نعمت‌الله (1403). الفبای زندگی: خواندن و نوشتن به‌مثابه زیستن. تهران: انتشارات هم رخ نگاشت.
-فتحی واجارگاه، کورش (1394). اصول و مفاهیم برنامه‌ریزی درسی. تهران: انتشارات علم استادان.
-مظاهری، حسن، موسی پور، نعمت اله، و ناطقی، فائزه. (1396). نقش خانواده در برنامه درسی شایستگی- محور دوره ابتدایی از منظر اسناد تحول بنیادین آموزش‌وپرورش. خانواده و پژوهش، 14(34)، 7-32 SID. https://sid.ir/paper/250345/fa.
-مرادی، اسدالله؛ ناصری، محمد (1399). در تمنای یادگیری: ضیافت آموختن (گفت‌وگوهای اسدالله مرادی با محمدرضا سرکارآرانی) (جلد 2). تهران: انتشارات شرکت افست.
-مهرمحمدی، محمود، نامدار ابراهیمی (1399). تربیت برای پرسیدن. تهران: انتشارات نشر نی.
-مهرمحمدی، محمود (1388). برنامه درسی، نظرگاه‌ها، رویکردها و چشم‌اندازها. تهران: انتشارات سمت.
 
-میرعرب رضی، رضا. (1394). تبیین دلایل شکست اصلاحات آموزشی و میزان مقاومت معلمان. مطالعات برنامه درسی, 10(38), 159-178
-نصراصفهانی، احمدرضا. (1381). برنامه ریزی درسی مدرسه محور: مبانی, چالش‌ها و چشم‌اندازها. مجله پژوهشی علوم انسانی دانشگاه اصفهان، 14(2)، 207-226. SID. https://sid.ir/paper/421906/fa
-Ankam, N. S., Bosques, G., Sauter, C., Stiens, S., Therattil, M., Williams, F. H., ... & Mayer, R. S. (2019). Competency-based curriculum development to meet the needs of people with disabilities: a call
-Connelly, F. M., & Clandinin, D. J. (1988). Teachers as curriculum planners. Narratives of experience. Teachers College Press, 1234 Amsterdam Ave., New York, NY 10027.
-Dabholkar, Y. G., Wadhwa, A., & Deshmukh, A. (2021). A study of knowledge, attitude and practices about otitis media in parents in Navi-MumbaiJournal of Otology16(2), 89-94.‌
-Darling-Hammond, L. (1998). Teacher learning that supports student learning. Educational leadership, 55(5), 6-11.‌
-Gross, S. M. (2011). Smart capital: The social networks of university presidents. University of California, San Diego and California State University, San Marcos.
 
-Hargreaves, A. P., & Shirley, D. L. (Eds.). (2009). the fourth way: The inspiring future for educational change. Corwin Press
-Hirsh, Å., & Bergmo-Prvulovic, I. (2019). Teachers leading teachers–understanding middle-leaders’ role and thoughts about career in the context of a changed division of labour. School Leadership & Management, 39(3-4), 352-371.
-Joseph, P.  (2023). In Cultures of CurriculumSchubert, W., & He, M.. The Oxford Encyclopedia of Curriculum Studies. : Oxford University Press
-Martín Alonso, D., Blanco, N., & Sierra, J. E. Alonso, D, Garcia, N (20192018). Narrative inquiry on tensions lived by a high school teacher in the process of curriculum making, J. Eduardo Sierra Nieto
-McLeod, S. (2019). Constructivism as a theory for teaching and learning. Simply psychology, 17.‌
 
-Mythili, N. (2019). Governance and leadership for achieving higher quality in school education: a study of Sikkim. Indian Journal of Public Administration, 65(2), 298-324.‌
 
-Priestley, M. & Philippou, S. (2018). Editorial: Curriculum making as social practice: complex webs of enactment. The Curriculum Journal, 29, 151-158
 
-Reeves, D. B. (2009). Leading change in your school: How to conquer myths, build commitment, and get results. Ascd.‌
-Roque, J. L. (2023). Revisiting the Level of School-Based Management in Public Elementary Schools of Santiago City, Isabela, Philippines.
-Salvador, Á., Crespo, C., Roberto, M. S., & Barros, L. (2020). Do parents of children with cancer want to participate in treatment decision-making? Supportive Care in Cancer28, 1059-1067.‌
-Thijs, A., & Van Den Akker, J. (2009). Curriculum in development. Netherlands Institute for Curriculum Development (SLO).
-Wang, L. Y., Chen Victor, D. T., & Neo, W. L. (2023).The ecology of dialogic interactions towards sustainability of school‐based curriculum development. The Curriculum Journal, 34(2), 284-297.‌
 
 
دوره 3، شماره 3
آذر 1403
صفحه 20-36
  • تاریخ دریافت: 23 مهر 1403
  • تاریخ بازنگری: 03 آذر 1403
  • تاریخ پذیرش: 01 دی 1403
  • تاریخ اولین انتشار: 01 دی 1403
  • تاریخ انتشار: 01 آذر 1403