اثربخشی آموزش مهارت های اجتماعی بر خودپنداره تحصیلی و احساس تعلق به مدرسه در دانش‌آموزان ابتدایی

شریفی رهنمو, سعید; فتحی, آیت اله; پورملایی هریس, رعنا

doi:10.22034/cipj.2022.52464.1052

اثربخشی آموزش مهارت های اجتماعی بر خودپنداره تحصیلی و احساس تعلق به مدرسه در دانش‌آموزان ابتدایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دکتری مطالعات برنامه‌درسی، دانشگاه بوعلی‌سینا

² پژوهشگاه علوم انتظامی و مطالعات اجتماعی ناجا

³ کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، واحد اهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اهر، ایران

10.22034/cipj.2022.52464.1052

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف اثربخشی آموزش مهارت‌های اجتماعی بر خودپنداره تحصیلی و احساس تعلق به مدرسه در دانش‌آموزان ابتدایی انجام پذیرفت.
روش: طرح پژوهش به شیوه نیمه آزمایشی و از نوع طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری دانش‌آموزان مقطع ابتدایی شهرستان هریس در سال تحصیلی 99-1398 بودند که از این جامعه، تعداد 40 دانش‌آموز به صورت تصادفی انتخاب شده و در 2 گروه آزمایش (20 نفر) و کنترل (20 نفر) قرار گرفتند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه‌های سازش‌یافتگی سینها و سینگ(2011)، احساس تعلق به مدرسه بری و همکاران(2004) و خودپنداره تحصیلی یی سن چن(2004) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با روش آماری تحلیل کواریانس چندمتغیره انجام گرفت.
یافته: میانگین نمرات خودپنداره تحصیلی و تعلق به مدرسه در پس آزمون در گروه آزمایش به ترتیب 05/33 ± 24/4 و 05/54 ± 54/4 به‌دست‌ آمد. نتایج نشان داد؛ آموزش مهارت‌های اجتماعی بر احساس خودپنداره تحصیلی و تعلق به مدرسه دانش‌آموزان مقطع ابتدایی تأثیر دارد(P≤0/01) و باعث افزایش خودپنداره تحصیلی و احساس تعلق به مدرسه می‌شود.
نتیجه‌گیری: براین اساس اکتساب و به کارگیری مهارت‌های اجتماعی مبنایی است که ارتباط‌های بین فردی بر پایه آن ساخته می‌شود. دانش‌آموزانی که مهارت‌های اجتماعی را به طور واقعی تمرین می‌کنند و به شایستگی به کار می‌گیرند، به طور حتم قادرند در ورود به گروه همسالان و دوست‌یابی موفق باشند و تعاملی مثبت و متقابل با دیگران برقرار کنند که چنین امری باعث افزایش خودپنداره تحصیلی و احساس تعلق به مدرسه در آنان می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effectiveness of social skills training on academic self-concept and sense of belonging to school in elementary school students

نویسندگان [English]

Saeid Sharifirahnemo ¹
Ayatollah Fathi ²
Rana Pourmalai Harris ³

¹ PhD Student in Curriculum Studies, Bu Ali Sina University

² NAJA Institute of Law Enforcement and Social Studies

³ Master of Clinical Psychology, Ahar Branch, Islamic Azad University, Ahar, Iran

چکیده [English]

Background and Objective: The present study was conducted with the aim of the effectiveness of social skills training on academic self-concept and sense of belonging to school in primary school students.
Method: The research design was semi-experimental and pre-test-post-test design with a control group. The statistical population was the elementary school students of Harris city in the academic year 2018-2019, from this population, 40 students were randomly selected and placed in 2 experimental (20 people) and control (20 people) groups. To collect data, Sinha and Singh (2011), sense of belonging to school (2004) and Yi Sen Chen (2004) academic self-concept questionnaires were used. Data analysis was done with the statistical method of multivariate covariance analysis.

Finding: The average scores of academic self-concept and belonging to school after the test in the experimental group were 4.24 ± 33.05 and 4.54 ± 54.05 respectively. The results showed; Teaching social skills has an effect on the sense of academic self-concept and belonging to the school of primary school students (P≤0.01) and increases the academic self-concept and sense of belonging to the school.
Conclusions: Therefore, the acquisition and application of social skills is the basis on which interpersonal relationships are built. Students who practice social skills in a real way and use them competently are definitely able to be successful in entering the peer group and making friends and establish a positive and reciprocal interaction with others, which increases Academic self-concept and the feeling of belonging to the school become in them..

کلیدواژه‌ها [English]

Social skills
academic self-concept
sense of belonging to school
elementary school

مراجع

ادیب، یوسف (1395). بررسی میزان دستیابی نوجوانان ایرانی به مهارتهای زندگی. فصلنامه روانشناسی دانشگاه تبریز، 1(4): 1-25.

برغندان، سپیده؛ اکبری، بهمن؛ خلعتبری، جواد؛ و وارسته، علیرضا (1397). تأثیر شفقت درمانی بر سازش یافتگی و شادزیستی دانش آموزان دارای رفتارهای پرخطر. فصلنامه سلامت روان کودک، 5(2)، 142-153.

به پژوه، احمد؛ سلیمانی، منصور؛ افروز، غلامعلی؛ غلامعلی لواسانی، مسعود (1389). تأثیر آموزش مهارتهای اجتماعی بر سازگاری اجتماعی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان دیرآموز. فصلنامه نوآوری های آموزشی، 9(33): 163-186.

بهپژوه، احمد؛ سلیمیان، بهروز (1390). مقایسه ادراک لیاقتهای شناختی و اجتماعی در دانشآموزان با پیشرفت تحصیلی پایین، دیرآموز و عادی، مجله روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، 31(1): 21-40.

حسنی، مهدی (1397). مقایسه اثربخشی روشهای تدریس بارش مغزی، تدریس اعضای تیم و روش سنتی بر احساس تعلق به مدرسه در دانشآموزان. مجله دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی، 1(2)، 69-87.

فرهنگی، مریم و عبدالعلیان، عبدالحسن (1395). اثربخشی آموزش مهارت‌های اجتماعی بر خودپنداره و حساسیت اضطرابی دانش‌آموزان مبتلا به ناتوانی‌های یادگیری. مجله ناتوانیهای یادگیری، 5(4)، 43-58.

گلشنپور، مریم؛ و بهرامی، هادی (1397). اثربخشی آموزش راهبردهای یادگیری خود تنظیمی بر خودپنداره تحصیلی و موفقیت تحصیلی دانش آموزان دختر متوسطه اول. دوفصلنامه جامعهشناسی آموزش و پرورش، 10، 69-84.

Brew, C. Beatty, B. & Watt, A. (2004). Measuring students’ sense of connectedness with school. Paper presented at the Australian ssociation for Research in Education Annual Conference. Melbourne.

Durlak, J. A., Weissberg, R. P., Dymnicki, A. B., Taylor, R. D. & Schellinger, K. B. (2011). The impact of enhancing students’ social and emotional learning: A meta-analysis of school-based universal interventions. Child Development, 82, 405–432.

Eccles, J. S., & Roeser, R. W. (2011). Schools as developmental contexts during adolescence. Journal of Research on Adolescence, 21(1), 225–241.

Goodenow, C. (1993). Classroom belonging among early adolescent students : Relationship to motivation and achievement. Journal of Early Adolescence, 13, 79 – 93.

Gresham, F.M., Watson, T.S. & Skinner, C. H. (2015). Functional behavioral assessment: Principles, procedures, and future directions, School Psychology Review, 30(2): 156-172.

Hargie, Q., Dickson, D. (2004). Skilled interpersonal communication London: Routledge.

Harrell, A.W., Mercer, S.H, DeRosier, M.E. (2008). Improving the social- behavioral adjustment of adolescents: the effectiveness of social skills group intervention. Journal of Child and Family Studies, 18, 378-387.

Hawkins, A. (2011). Enhancing School Connectedness in Japan: The Role of Homeroom Teachers in Establishing a Positive Classroom Climate. Asian Journal of Counselling, 18(1), 41-62.

Hong, E., Peng, Y., & Rowel, L. L. (2009). Homework self- regulation: grade, gender, achievement-level differences. Learning and Individual Differences, 19(2), 269-276.

Jacob, L., Lachner, A., & Scheiter, K. (2022). Do school students’ academic self-concept and prior knowledge constrain the effectiveness of generating technology-mediated explanations?. Computers & Education, 182, 104469.

Kim, S. (2017). The effects of parent bonding, school bonding, belief on the structure of problem behaviors in elementary school- age children. A dissertation submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree of doctor of philosophy, university of Washington.

Lopes, P. N., Salovey, P., Cote, S. & Beers, M. (2018). Emotional regulation abilities and the quality of social interaction. J Emotion, 5(1): 113-118.

Mammadov, S. (2022). Big Five personality traits and academic performance: A meta‐analysis. Journal of Personality, 90(2), 222-255.

Mangrulkar, L., Whitman, C. V., & Posner, M. (2010). Life skills’ approach to child and adolescent healthy human development. Washington DC: Pan American Health organization.

Marsh, H. W., & O’Mara, A. (2008). Reciprocal effects between academic selfconcept, self-esteem, achievement, and attainment over seven adolescent years: Unidimensional and multidimensional perspectives of self-concept. Personality and Social Psychology Bulletin, 34, 542–552.

Marsh. H.W. (2013). Identity in adolescence. In. J. Aelsoo. (ED). Handbook of adolescence psychology, New York: wiley.

Pettus, K. R. (2006). The relationship of parental monitoring to community college student adjustment and achievement: Differences by gender, ethnicity, parental education level and student residence: Carolina University; 2006

Scherman, V. (2006). School climate instrument: A pilot study in Pretoria and Envirans. A pablished dissertation. University of Pretoria.

Tella, A. (2007). The Impact of Motivation on Student’s Academic Achievement and Learning Outcomes in Mathematics among Secondary School Students in Nigeria. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 3(2), 149-156.

Turner, J.A., Anderson, M.L., Balderson, B.H., Cook, A.J., Sherman, K.J., Cherkin, D.C. (2016). Mindfulness-based stress reduction and cognitive behavioral therapy for chronic low back pain: similar effects on mindfulness, catastrophizing, self-efficacy, and acceptance in a randomized controlled trial. Pain, 157(11):2434-44