پدیدارشناسی تجربیات معلمان زبان فارسی از برگزاری دوره آموزش چندزبانه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

اهداف: ایران، کشوری چند فرهنگی است و تنوع قومی و زبانی یکی از ویژگی‌های شاخص آن است. الگوی ملّت در ایران ترکیبی و نامتوازن است. با توجه به اهمیت مساله و انجام بررسی‌های کمی صورت گرفته، پژوهش حاضر درصدد مطالعه تجربیات معلمان زبان فارسی از برگزاری دوره آموزش چندزبانگی می باشد.
روش‌ها: رویکرد حاکم بر پژوهش حاضر از نوع کیفی و طرح پدیدارشناسی بود و داده‌های آن به روش مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری‌شده‌اند. تحلیل داده‌ها با استفاده از روش تحلیل محتوای مضمونی انجام گرفت. شرکت‌کنندگان در این پژوهش، معلمان تک‌زبانه زبان فارسی شهرستان سیب و سوران بودند که با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند.
یافته‌ها: تحلیل عمیق مصاحبه‌های معلمان، موجب شناسایی و دسته‌بندی پنج مضمون سازمان دهنده شامل: آگاهی زبانی با سه مضمون پایه پیش‌داوری‌های، خودآگاهی و احترام به تنوع؛ دانش زبانی با سه مضمون پایه آگاهی از زبان‌های دیگر، کسب دانش در مورد زبان مادری خود و درک نقش زبان در فرایند تدریس؛ چالش‌ها با دو مضمون پایه چالش‌ها در محیط اجتماعی و چالش‌ها در محیط کار؛ احساسات با مضمون پایه احساسات درباره محیط جدید شخص و مقابله با دو مضمون پایه صلاحیت‌های چند زبانی و حمایت اجتماعی گردید.
نتیجه‌گیری: دوره‌های آموزش چند زبانی باعث افزایش دانش و آگاهی‌های زبانی معلمان می‌شود و آن‌ها را در مواجهه با چالش‌های زبانی آماده می‌سازد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Phenomenological study of Persian language teachers' experiences of holding a multilingual training course

نویسنده [English]

  • javad jahandideh
Shahid Beheshti University
چکیده [English]

Objectives: Iran is a multicultural country and ethnic and linguistic diversity is one of its key features. The model of the nation in Iran is mixed and unbalanced. Due to the importance of the issue and quantitative studies, the present study tries to study the experiences of Persian language teachers from holding a multilingual training course.
Methods: The approach of the present study was qualitative and phenomenological design and its data were collected through semi-structured interviews. Data analysis was performed using thematic content analysis method. Participants in this study were monolingual Persian language teachers in Sib and Soran who were selected by purposive sampling.
Findings: depth analysis of teacher interviews leads to the identification and categorization of five organizing themes, including: language awareness with three basic themes of prejudice, self-awareness and respect for diversity; Language knowledge with three basic themes: knowledge of other languages, gaining knowledge about one's mother tongue and understanding the role of language in the teaching process; Challenges with two basic themes: challenges in the social environment and challenges in the workplace; Emotions with a basic theme Emotions about a person's new environment and coping with the two basic themes became multilingual competencies and social support.
Conclusion: Multilingual training courses increase teachers' language knowledge and awareness and prepare them to face language challenges.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Education
  • teacher
  • multilingualism
  • monolingualism
احتشامی، طیبه؛ موسوی، سید غفار (1388). مقایسه پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مناطق دوزبانه با دانش آموزان تک‌زبانه استان اصفهان در سال تحصیلی 88-1387، ماهنامه پژوهشی آموزشی پژوهش‌نامه آموزشی، شماره 119.
احمدی، آمنه. (1385). ضرورت مشارکت معلمان در تدوین برنامه درسی ملی، نشریه رشد معلم، صص 14-15.
ارانسکی، ای. ام. (1378). زبان‌های ایرانی: ترجمه علی‌اشرف صادقی. تهران: انتشارات سخن.
افشاری، علی؛ صادقی، ناهید؛ هناره، رضا. (1395). تأثیر بازخورد به زبان بومی و رسمی بر پیشبرد خواندن و نوشتن دانش آموزان دوزبانه، فصلنامه آموزش و ارزشیابی، دوره 9، شماره 34، صص 111-126.
مدیرخامنه، سیما ( 1394). زبان آموزی و آموزش زبان، مجله آموزش و یادگیری زبان انگلیسی، 15،7،69-91.
.برنامه درسی ملی ایران (1390).  نگاشت چهارم، دبیرخانه  طرح تولید برنامه ی درسی ملی.
بهرام، صفا. (1393). تأثیر دوزبانگی بر وضعیت تحصیلی دانش آموزان مقطع ابتدایی در درس املا، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور مرکز تهران جنوب، چاپ‌نشده.
پلاگ، فرد؛ بیتس، دانیل. (1386). انسان‌شناسی فرهنگی، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: علم و فرهنگی.
جهاندیده، جواد. (1400). فهم تجربه زیسته دانش آموزان دوزبانه (بلوچی زبان) از آموزش به زبان فارسی و دلالت‌های آن در طراحی برنامه درسی دوره ابتدایی نظام آموزشی ایران، رساله دکتری برنامه‌ریزی درسی، دانشگاه شهید بهشتی، چاپ‌نشده.
جهاندیده، عبدالغفور. (1390). تأثیرپذیری زبان و ادب بلوچی از زبان و ادب فارسی، فصلنامه ادبیات و زبان‌های محلی ایران‌زمین، اول، شماره 3، صص 99-125.
حسن زاده، رمضان (1392). روش تحقیق در علوم رفتاری، تهران: ساوالان.
حمیدی زاده، کتایون؛ فتحی واجارگاه، کورش؛ عارفی، محبوبه؛ مهران، گلنار. (1396). آموزش چند فرهنگی؛ تأملی در تجربه ایده آل معلمان موفق در مدارس، فصلنامه مدیریت مدرسه، دوره 7، شماره 1، صص 181-163.
دلاوری، ابوالفضل. (1390). جامعه‌شناسی تحولات ایران؛ از انقلاب مشروطه تا قیام پانزده خرداد. تهران: نشر پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی.
رضایتی کیشه خاله، محرم؛ حامی دوست، معصومه. (1393). بررسی پدیده دوزبانگی در گستره جغرافیایی شهر رشت، نشریه پژوهش‌های زبان‌شناسی تطبیقی، سال 4، شماره 7، صص 20.
زنگنه، ثریا. (1396). زنگنه (1396). بررسی رابطه بین مهارت‌های چندزبانگی با رفتار اطلاعاتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه رازی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه رازی.
سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش (1390). قابل دسترس در www.Dolat.ir
صادقی، علیرضا. (1391). ویژگی های و ضرورت های تدوین برنامه درسی چندفرهنگی در ایران: بررسی چالش ها و ارائه راهبردها. فصلنامه راهبرد و فرهنگ. 17-18: 93-121.
فهامی، فریبا؛ حسینی قوچانی، سمانه؛ احسان پور، سهیلا؛ ضرغام، علی (1389). تجربه زیستی زنان نابارور از ناباروری با علت زنانه، مجله مامایی، زنان و نازایی ایران، دوره 13، شماره 4، صص 53-45.
قادری، مصطفی؛ بلندهمتان، کیوان؛ هواس بیگی، فاطمه؛ بابکانی، سمیرا. (1396). تجربه زیستۀ معلمان دوره ابتدایی در مورد چالش‌های تدریس به زبان فارسی در مناطق دوزبانه، فصلنامه تعلیم و تربیت، شماره 133، 95-113.
قاسم پور مقدم، حسین زندی، بهمن؛ بخشش، مریم. (1387). بررسی مقایسه‌ای برنامه‌ی درسی آموزش زبان ملی ایران و آمریکا در دوره‌ی ابتدایی، مجله مطالعات برنامه درسی، سال دوم، شماره 8، 1-22.
کارکنان نصرآبادی، محمد. (1384). «جنگ و هویت: با رویکردی جامعه‌شناختی به جنگ ایران و عراق». فصلنامه مطالعات ملی. شماره 2.
الله کرمی، آزاد؛ صحرایی، رضا مراد. (1399). مقایسه نگرش معلمان و مدیران آموزشی درباره استفاده از زبان مادری در آموزش‌وپرورش، فصلنامه تدریس پژوهی، دوره 8، شماره 1 (پیاپی 1)، صص 38-58.
محمود زهی، موسی. (1393). نمونه‌ای از فرایند پیش شدگی واکه‌ای در مطالعات تاریخی زبان بلوچی، فصلنامه زبان شناخت، سال 5، صص 171-185.
وادزورث، باری. (1378). روان شناسی رشد: تحول شناختی و عاطفی از دیدگاه پیاژه، ترجمه  امیر امین یزدی، جواد صالحی فدردی، مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.
وحیدی فرد، غلامرضا. (1396). تک‌زبانگی، دوزبانگی و تأثیر آن‌ها در یادگیری لغات زبان خارجی در بین دانش آموزان متوسطه دوم شهرستان جوین: جنسیت، طبقه اجتماعی و میزان یادگیری لغات در تک‌زبانه‌ها و دوزبانه‌ها، پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه سمنان.
Anzaldúa, G. (1987). Borderlands: la frontera (Vol. 3). San Francisco: Aunt Lute.
Atkins, S. L., Fitzpatrick, M. R., Poolokasingham, G., Lebeau, M., & Spanierman, L. B. (2017). Make It Personal: A Qualitative Investigation of White Counselors’ Multicultural Awareness Development. The Counseling Psychologist, 45(5), 669–696.
Bachore, M. M. (2014). Mother Tongue Based (MTB) Classroom Instruction: The Attitudes and Perceptions of School Community in Sidama Zone. International Journal of Sociology of Education, 3(2), 118-135.
Banks, J. A. (2008). Diversity, group identity, and citizenship education in a global age. Educational Researcher, 37 (3): 129- 139.
Cummings, T.G & worely, C.G. (2001). organizational Development and change (7thed), Cincinnati, oh: so Utah western college publishing.
Freire, P. (2000). Pedagogy of the oppressed. Bloomsbury Publishing.
Gay, G. (2011). A Synthesis of Scholarship in Multicultural Education. Published by NCREL's Urban Education Program as part of its Urban Education Monograph Series.
Grant Carl. A., & Portera, A. (2011). Intercultural and Multicultural Education. Enhancing Global Interconnectedness. New York & London: Routledge (Taylor& Francis Group).
Jansen, E, Abigale, A. (2019).navigating internal and external borderlands: the experience of emergent bilingual cape Verdean middle school students. ProQuest Number: 13807312
Jessner, U. (2006). Linguistic awareness in multilinguals: English as a third language. Edinburgh: Edinburgh University Press.
Mangila, B. B. (2019). Institutionalizing a Mother Tongue-Based Approach in Teaching Multicultural Classrooms: A Closer Look at Elementary Teachers’ Experiences. Asia Pacific Journal of Education, Arts and Sciences, 6(2), 34-39.
Trevor, A. H. (2015). The psychology of language. Psychology Press.
  • تاریخ دریافت: 02 بهمن 1400
  • تاریخ بازنگری: 14 بهمن 1400
  • تاریخ پذیرش: 12 بهمن 1400
  • تاریخ اولین انتشار: 12 بهمن 1400
  • تاریخ انتشار: 01 آذر 1400